"Proef Marokko" 40 daagse reis met de NKC.

 

Deel 2

 

We beginnen vandaag aan het 2de deel van de reis die ons de bergen en de woestijn in brengt. Gisteravond begon het te regenen wat tot in de kleine uurtjes doorging. Perfecte timing, want vanmorgen stond de zon weer aan de hemel. Vandaag rijden we van Marrakech naar Ait Ben Haddou, een oud leemdorp. Een tocht van ruim 200km en wat voor een tocht. Ik kan mij niet herinneren dat ik ooit zo'n weg heb gereden. Prachtige natuur. Je waant je soms in de Grand Canyon. Niet dat ik daar ooit geweest ben, maar ik ken de plaatjes. Een andere insteek voor de opmerking "en wat voor een tocht", is de toestand van de weg. De N9 wordt vernieuwd. Over een lengte van ik weet niet hoe lang, kun je eigenlijk met goed fatsoen alleen maar stapvoets rijden. Ons gemiddelde over de gehele dag komt uit op 30km per uur. Dus we hebben vele uren kunnen genieten.

 

De volgende dag staat een bezoek aan het leemdorp op het programma. Dit staat op de wereld Unesco lijst en ik durf te zeggen, terecht. Man man man wat is dat mooi. Wel dient er bij gezegd te worden dat, van mij, Unesco de verkoopstalletjes mag verbieden. Deze zie je niet van buitenaf, want dat zou zeker afbreuk aan het geheel doen. In het dorp zijn door de jaren heen meerdere films opgenomen waarvan een van de bekendste Game of Thrones is. 's Middags hebben we een gezellige bijeenkomst en worden de jarigen van de reis, waaronder ondergetekende, in het zonnetje gezet. Vanavond gezellig weer uit eten in het restaurant. Na afloop wordt het feest, door een Marokkaans kwartet met trommels. Het ritmegevoel wordt er hier met de paplepel ingebracht lijkt het wel. De volgende dag een etappe van een kleine 200km. Naar Zagora over, u zult het niet geloven, een prima weg. Dat is dubbel feest doordat je daardoor iets meer tijd krijgt om van je af te kijken en dat is wederom de moeite waard. Er is zoveel te zien en daardoor wordt het steeds moeilijker om te bepalen wat de mooiste etappe is, maar deze staat zeker in de top 5. Nog een geluk hierbij is dat we over een paar dagen een groot deel van deze weg weer terug rijden onderweg naar Skoura. We weten dus nu al dat dit weer genieten wordt. De camping in Zagora is prima, van alle gemakken voorzien.

 

Daar zijn we weer. U hebt het waarschijnlijk niet gemerkt, maar we zijn even op bivak geweest. Met 9, 4x4 jeeps zijn we de woestijn in geweest en hebben in een nomaden bivak overnacht. Wat een ervaring. We reden door het gebied waar ook enkele jaren geleden Parijs-Dakar door liep. We zien nomaden kampen, zand, zand en soms ook heel veel zand, veel stenen een mooie zonsopkomst, dromedarissen, oasis, gewoon prachtig. We overnachten in tenten middenin de woestijn waar donker ook echt donker is en er een absolute stilte heerst. Erg bijzonder. 's Morgens weer verder en in de loop van de ochtend bereiken we weer de bewoonde wereld. Onderweg terug naar de camping worden we getrakteerd op een oer Nederlandse hagelbui. Wederom perfect timing. Doordat we op rotsgrond rijden zie je overal snel stromende beken ontstaan en komen er soms stukken rots naar beneden, puur omdat het water niet in de berg trekt. Erg mooi om mee te maken. Terug op de camping is het al snel weer korte broeken weer en is de was in no-time droog. Over korte broeken gesproken, ik kan mij niet herinneren dat ik ooit bijna de gehele maand maart bijna elke dag de korte broek heb gedragen. Toch wel bijzonder.

 

We breken weer op en gaan op pad naar Skoura. Een deel van deze reisdag voert over de weg die we ook reden op de heenreis naar Zagora, maar dat is absoluut geen straf. De weg door de bergen is fantastisch. We hebben op de heenreis goed opgelet en weten nu precies waar we moeten stoppen om mooi opnames te maken, wat we dus ook doen. Het zijn ruim 220km over goed begaanbare wegen. Ze vliegen voorbij. Onderweg nog even inkopen doen en een broodje eten aan het stuwmeer met wederom een fantastisch uitzicht. De camping in Skoura is prima.

 

De volgende dag bezoeken we de Kasbah Amridil en maken we een wandeling door de oase. De rondgang in de Kasbah is erg aan te bevelen. De manier waarop de gids de hele manier van leven binnen zo'n Kasbah uitlegt is fantastisch en ook zeker amusant te noemen. Hij houdt duidelijk van zijn werk. Daarna door de oase waar we o.a. uitleg krijgen over het irrigatie systeem van zo'n oase. 's Middag wordt een lam geslacht en op traditionele Marokkaanse manier in een leemoven bereid. 's Avonds hebben we met een groot deel van de groep gezellig gegeten. De nkc heeft alleen geïnventariseerd of er voldoende animo voor lamsvlees is, anders wordt het lam uiteraard niet geslacht, de rest heeft lekker iets anders besteld. Het avondeten gaat buiten de NKC om, leuke gezellige groep.

 

De reis gaat de volgende dag weer verder met een korte etappe, 136km naar Tinerher. We gaan het beleven, de volgende dag gaan we met 4x4 jeeps door de Thodrakloof en de Dadeskloof, maar zover is het nog niet. Vandaag eerst genieten van deze reisdag en genieten is het weer. Onderweg doen we een authentieke Marokkaanse markt aan. Je blijft je verbazen over de manier waarop hier een en ander verhandeld wordt. Dit moet je zien en kun je niet beschrijven. Hopelijk zeggen de plaatjes meer dan 1000 woorden. Over de uitzichten die we ook deze dag weer te verwerken krijgen, kan ik alleen maar zeggen dat de foto's die we maken niet weer kunnen geven hoe mooi de natuur hier is. 's Middag gezellig een bijeenkomst met info over de komende dagen onder het genot van een hapje en een drankje. Dan staan de volgende morgen 9, 4x4 jeeps voor ons klaar en gaan we aan de tocht beginnen. We beginnen met de Thodrakloof en dan door naar de Dadeskloof. Het is wederom prachtig. Het eerste stuk denk je: dat lukt met de camper ook wel. Maar verderop in de rivierbedding heeft een enkele 4x4 er soms moeite mee. Onderweg hebben we spulletjes afgegeven bij de nomaden. Je kunt wel merken dat er geregeld toeristen komen, ze rekenen er gewoon op dat ze iets krijgen en de blik in hun ogen is soms ietwat agressief. Ik wou echter voor geen goud met hun manier van leven ruilen. Het wordt steeds moeilijker om het hoogtepunt van deze reis te bepalen. Op de terugweg uit de kloof hebben we een heerlijke Berberomelet gegeten in een restaurant met een adembenemend uitzicht. Dus niet alleen genieten van het uitzicht, maar ook van wederom een heerlijke maaltijd in een Tajine bereid, eentje om te onthouden. We zijn blij dat we twee Tajines gekocht hebben om thuis een en ander uit te proberen.

 

De volgende dag weer op pad en wel naar Merzouga een trip van bijna 200km. Gisteravond en afgelopen nacht heb ik volop last gehad van de inwendige mens en nee, dat ligt niet aan de heerlijke berber-omelet. Gelukkig gaat het vanochtend al een stuk beter. Echter als we ongeveer 30km onderweg zijn gaat het volledig mis en ben ik volledig van de wereld. De rest van deze dag-trip heb ik op bed gelegen en heeft mijn vrouw in haar eentje de hobbelige weg gereden. Dat het een slechte weg is, is het enige wat ik van deze dag heb meegekregen. Op zo'n dag merk je toch weer dat het essentieel is dat beide de camper kunnen en mogen besturen. We zijn inmiddels al weer op de 31ste dag van onze reis en zoals de Engelsen zeggen: "Time flies when you're havin' fun".

Vandaag de woestijn in, wederom met de hier zo geliefde 4x4's. Onze chauffeur heeft er zin in en wij ook. Je merkt aan alles dat het toerisme hier een steeds belangrijker rol speelt. Middel in de zandbak staat dan bijvoorbeeld een luxe hotel. Waar ze overigens nog wel moeten leren dat koffie zonder prut lekkerder is dan met. Ook dit ongemak wordt verholpen, er wordt prima nieuwe gezet. Onderweg kun je fossielen zoeken en menigeen gaat dan ook lekker tekeer met de hamer. Ook zien we geregeld quad's, crossmotoren, "paris-dakar" vrachtauto's die zich hier kunnen uitleven. Ik had er nog nooit van gehoord, maar de lunch bestaat vandaag uit een Berber-piza, lekker. Hoewel ik gisteren zo slap als een dweil was, gaat het vandaag een stuk beter, nog geen 100% maar goed te doen. Menigeen heeft deze reis al last van dit virus gehad. Persoonlijk heb ik gelukkig nog niets hoeven missen qua uitstapjes.

 

Volgens het reisboek is de volgende dag een rustdag. Het ligt er maar net aan wat je hieronder verstaat. We hebben ons allebei voor alle facultatieve excursies opgegeven die mogelijk zijn, omdat we hier volgende week niet weer zullen komen. We willen er uit halen wat we er uit kunnen halen. Vandaag staan er 2 op het programma, 2 uitersten. 's Morgens beginnen we met een quad door de zandduinen, zeg maar de moderne dromedaris. Man wat gaat dat mooi. Op een gegeven moment stond mijn vrouw bovenop een zandduin vast en kon ze niet meer voor dan wel achteruit. De gids vroeg: "are you trying to kill yourselve?" Blik op oneindig en weer door, prachtig om te doen en wederom vliegt de tijd voorbij. Dan toch nog even een rustige middag om vervolgens 's avonds met de echte dromedaris de duinen in te gaan en van een mooie zonsondergang te genieten.

 

De volgende ochtend pakken we ons boeltje weer op en verlaten Merzouga. We zitten daar overigens slechts 30 km van de Algarijnse grens. Volgende stop, Midelt. Dit is de langste etappe van de reis, 290km. Een hele afstand, maar prima te doen. Onderweg kopen we nog enkele souvenirs en komen mooi op tijd op de camping aan waar we 's avonds weer gezellig met z'n allen uit eten gaan. Prima eten en zeker een prima camping met heerlijke douches, warm met een prima straal. Dat hebben we wel anders meegemaakt deze reis, maar ja dat is Marokko en dat is vooraf ook duidelijk meegedeeld, dat we geen Europeese standaard moeten verwachten. De volgende ochtend gaan we met enkele busjes de bergen van de hoge Atlas in om een oude mijn te bezoeken, echt in de middle of nowhere. Dat ze hier niet de nieuwste busjes heen sturen, begrijp ik wel. We rijden soms over iets wat de kwalificatie "weg" niet verdient. De natuur is daarentegen wederom prachtig. Zo zijn we ongemerkt alweer de laatste week van onze reis door Marokko binnen gegaan en gaan we op weg naar de 4de Koningsstad, Fes.

 

De reis hier naar toe is on-Marokaans. De wegen zijn prima, de natuur is soms net als de Schotse hooglanden en we komen door een zeer moderne stad, Ifrane. Allemaal factoren die we niet meer gewend zijn. In Ifrane heeft de koning trouwens zijn buitenverblijf. Hij schijnt aanwezig te zijn, want overal hangen de vlaggen uit. We hebben hem niet gezien, hij ons ook niet overigens (denk ik). In Fes komt de reisbegeleiding voor het probleem te staan dat de geboekte camping gesloten is. Gelukkig is dit door de vorige groep, een week geleden, geconstateerd. Die kwamen letterlijk voor een gesloten hek en konden direct op zoek naar een alternatief. Dit is gelukkig gevonden en dus staan we toch op een camping, wel volgens de plaatselijke standaard, maar deze heeft zeker de mogelijkheid om uit te groeien tot een prachtige camping, als ze tenminste de armen uit de mouwen willen steken.

De volgende morgen vroeg uit de veren op stadsexcursie. Wat een stad en wat een steegjes. Meerdere oude ambachten mogen we bewonderen. Weven, kleding verven, mozaïek, pottenbakken, oud Marokkaans koperdecoratie, echt van alles en zeer boeiend. De meest bekende attractie in Fes is wel de leerlooierij. De afbeelding kom je in elke reisbrochure tegen en wij hebben hem dus nu in levende lijve mogen aanschouwen, wat een voorrecht. Volgens menigeen stinkt het er verschrikkelijk, maar dat valt vandaag reuze mee, of de wind is gunstig misschien. Interessant te weten, is het feit dat men o.a. duiven uitwerpselen gebruikt om het leer soepel te maken. Hier zit veel ammoniak in. Het verblijf in Fes hebben we als zeer aangenaam ervaren. Van de 4 koningssteden die we bezocht hebben, vinden we dit de mooiste.

De laatste dag in Fes hebben we ook echt als rustdag gebruikt. heerlijk om even niets te doen. Lekker op je gemak alles doen wat gedaan moet worden en 's middags lekker de Cadac aangedaan om heerlijk buiten te eten. Het echte vakantie-leven.

 

Als dag 38 van de reis aanbreekt, maken we ons op om naar Chefchaouen  te gaan. De blauwe stad wordt deze ook wel genoemd. De blauwe kleur schijnt goed tegen de muggen te zijn. 214 Km te gaan volgens het reisboek. Allemaal goed te doen. Het venijn zit zoals altijd in de staart. Volgens het reisboek is het voor de grotere campers verstandiger om de alternatieve route te nemen, maar ja wij en verstandig dat zijn er zo twee. We hebben dit dus niet goed geïnterpreteerd en nemen dus de "normale" route dwars door het stadje.

Spijt? In z'n geheel niet! Als we de laatste bocht voor de stad doorrijden, worden we getrakteerd op een werkelijk schitterend uitzicht over de stad en weten we ook direct waarom het de blauwe stad genoemd wordt. Verderop wordt het wel krapjes en soms stilstaan op een vrij steile, krappe helling, maar; "kalmte kan uw redding zijn" zeggen we altijd en dat gaat hier ook weer prima op.

Deze avond hebben we ons afscheidsdiner in een gezellig restaurant midden in de stad. Wederom gezellig en ook weer erg lekker. Er worden herinnering opgehaald van de afgelopen bijna 40 dagen en iedereen is het er unaniem over eens dat we een fantastische reis gehad hebben met z'n allen. Een fijne groep mensen bij elkaar, die het samen super gezellig hebben gehad. Geen enkele onenigheid in de groep en ook technisch gezien geen enkele keer pech onderweg gehad waardoor een equipe niet verder zou kunnen. Zelfs geen lekke band. We hebben met elkaar toch een kleine 60.000 km in Marokko gereden.

De volgende dag gaan we, nadat we eerst nog even lekker door het stadje hebben geslenterd, rond een uur of 3 op weg naar de boot die ons morgenvroeg om 8 uur weer naar Europese bodem zal brengen. Een rit van 125 km. Ook de laatste kilometers is het nog volop genieten van het Marokkaanse landschap. We besluiten om niet via de tolweg te gaan, maar nemen de weg langs de kust. Hier zie je wel weer dat de toeristische-, tweede huis parken flink in opkomst zijn. In de haven aangekomen maken we met alle campers een opstelling met een gezellig middenterrein waar het voor de laatste keer een gezellig toeven met z'n allen is en pakken hier en passant de laatste prachtige zonsondergang in Marokko mee.

De volgende morgen op tijd uit de veren want je wilt toch letterlijk de boot niet missen. Alle camper gaan door een scanner om te kijken of er niets illegaals aan boord is. Dit gaat allemaal prima, hoewel er wel 1 camper aan een nadere inspectie onderworpen wordt. Ook dat blijkt loos alarm en zo zijn we toch samen uit, samen thuis.

Op de boot volgt het officiële afscheid dat dat voor de een zwaarder valt dan bij de ander, maar ja aan al het goede komt een eind. Bij het verlaten van de boot is de reis ten einde en zal een ieder zijns weegs gaan. De een gaat als een speer naar huis terwijl een ander er nog lekker een vakantie in Spanje aanknoopt. Voor enkelen duurt het nog zeker een maand eer ze thuis zijn. Wij besluiten om via Cordoba te rijden om daar de Mezquita te gaan bezoeken.

Vandaar uit zien we wel verder. Ons eerste plan om ook de Caminito del Rey te gaan lopen, kan helaas geen doorgang vinden, omdat je deze maanden vooraf moet boeken. Maar wat in het vat zit verzuurt niet. Cordoba is overigens een fantastische stop en de Mezquito zeer de moeite waard.

Tijdens ons bezoek zijn er in de stad ook meerdere processies. Wij kennen dit niet en kijken er dus een beetje raar tegenaan. De optocht heeft voor ons een hoog K K K gehalte, gezien het feit dat ze allemaal met witte puntkappen op lopen. Maar zoals gezegd, wij kennen het niet en hier schijnt het normaal te zijn. De verdere terugreis hebben we op ons gemak gedaan, via mooie secondaire wegen.

Onze laatste stop is in Mechelen België. Een camperplaats die als rumoerig omschreven wordt, wij hebben daar weinig van gemerkt. Een prima plek dicht bij het centrum, ongeveer 15 minuten lopen. Leuke bijkomstigheid, op zaterdag is er markt in het centrum. Bij thuiskomst is alles nog in goede staat en zijn de kinderen toch wel een klein beetje erg blij dat we weer thuis zijn. Aan alles komt een eind.

 

Conclusie; Marokko is een prachtig land, met fantastisch aardige mensen. Het vooroordeel dat velen hebben met het horen van de naam Marokko als vakantieland gaat absoluut niet op. Mijn vrouw vergeleek het land met een toverbal "elke keer anders en telkens weer mooi". Wij hebben ons hier geen seconde onveilig gevoeld. Het reizen als groep is ook zeker aan te raden, veiligheidshalve hoeft het hier niet, maar het is super gezellig en de excursies die georganiseerd worden zijn super, dat doe je niet als je alleen bent. Als je hier naar toe gaat, zorg dat je selfsupporting bent, douches en sanitair laat nog wel eens te wensen over. Wij hebben het als zeer aangenaam ervaren dat we in onze eigen vertrouwde camper kunnen douchen. Neem vooral de tijd (als je op eigen gelegenheid gaat) om alle facetten van het land te zien.

 

 

 

Er moet 225gig aan video materiaal worden verwerkt. We waren met 3 filmers en hebben ons materiaal gedeeld maar hierover meer als de film klaar is.

 

 

Maart / April 2019

 

 

Vind je de verslagen leuk of heb je tips, laat een reactie achter in het gastenboek.